Szlak Tatarski w Polsce to szereg miejscowości podlaskich, które są związane historycznie,
architektonicznie i współcześnie z kulturą tatarską i religią muzułmańską. Jest
to niewątpliwie duża atrakcja turystyczna, która prowadzi przez dawne, najdalej
na zachód Europy wysunięte osady Tatarów, którzy przybyli na te ziemie przed
ponad 300 laty. Rejon ten nazywany jest Polskim Orientem. Najważniejszymi
miejscowościami na szlaku są Bohoniki i
Kruszyniany, wsie kresowe oddalone od siebie o około 30 kilometrów będące
najstarszymi skupiskami islamu w Polsce.
Historia ich osadnictwa wiąże się z królem Janem III Sobieskim, który w nagrodę za wierną służbę w wojskach koronnych podarował Tatarom podlaskie ziemie. Dziś w Polsce żyje około 5 tysięcy Tatarów, głównie w Białymstoku i okolicach. Szlak Tatarski obejmuje przede wszystkim ziemie powiatu sokólskiego. Tzw. Szlak Tatarski Duży ma długość 54 km i przebiega przez wspomnianą Sokółkę, Bohoniki, Malawicze Górne, Krynki, Kruszyniany, Supraśl i Białystok.
Tatarzy obecni są w historii Polski przynajmniej od początku XV wieku – brali udział w bitwie pod Grunwaldem, w powstaniu kościuszkowskim, a także po stronie gwardii Napoleona i w powstaniach narodowych.
Na uwagę zasługuje z pewnością fakt kultywowania tradycji tatarskich, szczególnie w Kruszynianach. Co roku organizowany jest tu Festiwal Tradycji i Kultury Tatarów Polskich, który przyciąga nie tylko narodowość polską zamieszkującą różne zakątki polski ale też wielu turystów. Podczas imprezy można spróbować i zakupić potrawy kuchni tatarskiej, posłuchać muzyki, obejrzeć stroje i tańce charakterystyczne dla tej kultury.
Tatarzy polscy mają swoje organizacje: Muzułmański Związek Religijny, Związek Tatarów Polskich założony w 1992 roku a także swoje czasopisma, np. Alhikmah.
Co warto zobaczyć?
Meczet w Bohonikach pochodzi z 2 połowy XIX w. Jest to drewniana budowla na planie czworoboku z cebulastym hełmem i szpicem w postaci półksiężyca. Wnętrze podzielone jest na część dla kobiet i salę modlitewną dla mężczyzn. Zdobią je muhiry czyli tablice z cytatami z Koranu zawieszone na ścianach. Stoi tu też kazalnica- minbar. kierunek Mekki wskazuje mihrab czyli nisza w pd-wschodniej ścianie. Podłogi wyścielono dywanami. Od roku 2012 bohonickie meczet i mizar wraz z tatarskimi zabytkami Kruszynian zostały uznane przez Prezydenta RP za Pomniki Historii.
Mizar czyli muzułmański cmentarz w Bohonikach. Cmentarz został założony w XVIII wieku a najstarsza inskrypcja pochodzi z 1796 roku. W centralnej części cmentarza odnajdziemy najstarsze nagrobki. Obłożone są kamieniami i mają dwa kamienie nagrobkowe- większy z wyrytym napisem u głowy a mniejszy u stóp zmarłego. Nowe nagrobki o tradycyjnej formie maja inskrypcje w języku arabskim. Są to oszlifowane i ciosane pomniki ozdabiane półksiężycem i wersetami z Koranu.Jest to największy i wciąż czynny cmentarz muzułmański w Polsce.
Historia ich osadnictwa wiąże się z królem Janem III Sobieskim, który w nagrodę za wierną służbę w wojskach koronnych podarował Tatarom podlaskie ziemie. Dziś w Polsce żyje około 5 tysięcy Tatarów, głównie w Białymstoku i okolicach. Szlak Tatarski obejmuje przede wszystkim ziemie powiatu sokólskiego. Tzw. Szlak Tatarski Duży ma długość 54 km i przebiega przez wspomnianą Sokółkę, Bohoniki, Malawicze Górne, Krynki, Kruszyniany, Supraśl i Białystok.
Tatarzy obecni są w historii Polski przynajmniej od początku XV wieku – brali udział w bitwie pod Grunwaldem, w powstaniu kościuszkowskim, a także po stronie gwardii Napoleona i w powstaniach narodowych.
Na uwagę zasługuje z pewnością fakt kultywowania tradycji tatarskich, szczególnie w Kruszynianach. Co roku organizowany jest tu Festiwal Tradycji i Kultury Tatarów Polskich, który przyciąga nie tylko narodowość polską zamieszkującą różne zakątki polski ale też wielu turystów. Podczas imprezy można spróbować i zakupić potrawy kuchni tatarskiej, posłuchać muzyki, obejrzeć stroje i tańce charakterystyczne dla tej kultury.
Tatarzy polscy mają swoje organizacje: Muzułmański Związek Religijny, Związek Tatarów Polskich założony w 1992 roku a także swoje czasopisma, np. Alhikmah.
Co warto zobaczyć?
Meczet w Kruszynianach jest najstarszym meczetem w Polsce. Pochodzi z końca XVIII wieku. Z zewnątrz przypomina kościółek.Miejscowy przewodnik bardzo ciekawie opowiada o życiu Tatarów i zasadach islamu.
Tymczasowa siedziba słynnej tatarskiej restauracji Tatarska Jurta, która spaliła się w kwietniu 2018 roku (jest odbudowywana). Prowadzi ją Dżenneta Bogdanowicz, oczywiście rodowita Tatarka a także mistrzyni świata w wypiekaniu babki ziemniaczanej.
