środa, 19 sierpnia 2020

Następcy literaccy Pippi

Jak wszyscy wiemy Pippi Långstrump kończy w tym roku 75 lat. To piękny wiek! Książki o przygodach rudowłosej dziewczynki ukazały się w niezliczonej ilości egzemplarzy, miały mnóstwo wydań na całym świecie. Doczekały się również wersji filmowej. Ciągle cieszą się ogromną popularnością wśród dzieci. Jest to niewątpliwie zasługa niezwykłych cech Pippi- odwagi, niezależności , które imponują dzieciom do dziś. Kiedy ukazała się książka o przygodach Pippi, spotykała się z różnymi reakcjami wydawców. Musimy pamiętać, że była to połowa lat 40-tych. W tamtych czasach bohaterka była uważana za zbyt odważną i zbyt samodzielną, dlatego też często zdarzały się próby cenzurowania tekstu lub też odmowa jego publikacji.
Przez wiele lat szwedzka literatura to były przede wszystkim książki Astrid Lindgren, wydawane cały czas przez Naszą Księgarnię. Bardzo popularne były też przygody Filonka Bezogonka  
Gösty Knutssona i detektywa Turego Sventona postaci stworzonej przez Åkego Holmberga.
Od ponad 10 lat literatura szwedzka dziecięca jest bardzo lubiana i widoczna w Polsce.
Stało się tak głównie za sprawą powstania wydawnictwa Zakamarki. Ukazywały się w nim także książki A. Lindgren, niewydawane do tej pory. Jednakże pojawili się też nowi bohaterowie, którzy bardzo szybko zdobyli sobie ogromną popularność wśród polskich dzieci. Jedną z nich jest Mama Mu- odważna, niezależna krowa- niepoddająca się stereotypom. Została stworzona przez małżeństwo Wieslanderów i Svena Nordqvista. Z kolei Nusia, której autorką jest Pia Lindenbaum, to dziewczynka, która ujawnia swoją odwagę i pomysłowość dopiero w towarzystwie wilków, owiec czy łosi. Karusia z serii o Piaskowym Wilku Åsy Lind to dziewczynka, której wiernym kompanem jest wymyślony Piaskowy Wilk. Książki te polubią z pewnością dzieci obdarzone bogatą wyobraźnią jak Pippi.
W kolejnych latach do ulubionych książek młodych polskich czytelników dołączają Lasse i Maja, bohaterowie książek
Martina Widmarka i Heleny Willis „Biuro Detektywistyczne Lassego i Mai". Książki te rozpoczęły w Polsce modę na kryminalne serie dla dzieci. Bohaterowie cyklu powieści są bardzo sprytni, nawet sprytniejsi niż dorośli, mają także dużo swobody. Rozwiązują trudne zagadki, narażają się na niebezpieczeństwa, są więc godnymi następcami Pippi Långstrump.
Szwedzka literatura dla dzieci bardzo często porusza tzw. trudne tematy o prawach i rolach najmłodszych obywateli.
Na szczególną uwagę zasługuje „Chusta babci” Åsy Lind z ilustracjami Joanny Hellgren. Opowiada ona o chorobie i o pożegnaniu z ukochaną babcią i o międzypokoleniowej więzi łączącej rodzinę.
Na uwagę zasługuje też wydawnictwo EneDueRabe i książki Ulfa Nilssona oraz serię o Hedwidze, wydanej przez Wydawnictwo Dwie Siostry.
Jest w literaturze szwedzkiej dla dzieci postać, która zdaje się być wiernym naśladowcą przygód Pippi. Jest to Tsatsiki, który boryka się z problemami dotyczącymi  dziś wszystkie dzieci na świecie: kłopoty z kolegami i rodzicami, nauką, przemoc, rasizm, nałogi itp. W Polsce książki o jego przygodach nie są zbyt popularne, wzbudzają często kontrowersje.
Wielu popularnych szwedzkich pisarzy dla dzieci  odwiedziło już Polskę i spotkało się z polskimi czytelnikami. Byli to mi. in.
Åsa Lind, Maria Nilsson Thore i Martin Widmark.

                                     W napisaniu powyższego tekstu pomógł mi artykuł B.Gawryluk Szwedzi to potrafią